Η στρατηγική κλιμάκωση της Ρωσίας στα βόρεια σύνορά της
Καθώς η παγκόσμια κοινότητα έχει στραμμένη την προσοχή της στην αιματηρή σύγκρουση της Ουκρανίας, η Ρωσία φαίνεται να εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να ισχυροποιήσει τη στρατιωτική της παρουσία και σε άλλα κρίσιμα σημεία των συνόρων της με την Ευρώπη. Σύμφωνα με αποκαλύψεις της Wall Street Journal, περίπου 100 μίλια ανατολικά από τα φινλανδικά σύνορα, στη ρωσική πόλη Πετροζαβόντσκ, εξελίσσεται μια αθόρυβη αλλά συντονισμένη προσπάθεια αναδιάταξης και ενίσχυσης του ρωσικού στρατού.
Στρατιωτικοί μηχανικοί εργάζονται εντατικά για την αναβάθμιση των υφιστάμενων βάσεων, όπου προγραμματίζεται η ίδρυση ενός νέου αρχηγείου στρατού. Στόχος είναι να εποπτεύσει δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες, οι οποίοι, αφού αποσυρθούν από την πρώτη γραμμή του πολέμου στην Ουκρανία, θα διατεθούν για την ενίσχυση της άμυνας της Ρωσίας απέναντι στον Οργανισμό του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ).
Αναλυτές των δυτικών μυστικών υπηρεσιών και στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες συμφωνούν: η Ρωσία προετοιμάζεται όχι μόνο για μια παρατεταμένη αντιπαράθεση με τη Δύση αλλά και για μια πιθανή μελλοντική σύγκρουση στα βόρεια σύνορά της.
Η πρόσφατη ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ αποτέλεσε σημείο καμπής για την περιοχή. Μια χώρα που ιστορικά προσπαθούσε να διατηρήσει ουδετερότητα απέναντι στη Ρωσία, τώρα προχωρά στην οχύρωση των συνόρων της με προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και φράκτες ασφαλείας. Το Κρεμλίνο, αντιλαμβανόμενο αυτή την αλλαγή ως απειλή, αυξάνει την ένταση και την ετοιμότητά του.
Ο πρώην Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, παρά τις ανησυχίες που εκφράζονται σε ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς κύκλους για ενδεχόμενη ρωσική επιθετικότητα εναντίον κρατών-μελών του ΝΑΤΟ, εμφανίζεται καθησυχαστικός, δηλώνοντας πως οι ανησυχίες για επέκταση των ρωσικών φιλοδοξιών είναι υπερβολικές. Ωστόσο, οι δηλώσεις Τραμπ έρχονται σε αντίθεση με τις εκτιμήσεις στρατιωτικών εμπειρογνωμόνων που βλέπουν την κλιμάκωση των ρωσικών κινήσεων ως ξεκάθαρη προετοιμασία για ένα ενδεχόμενο μέτωπο στη Βόρεια Ευρώπη.
Σύμφωνα με ειδικούς, το Κρεμλίνο επιταχύνει τις στρατιωτικές προσλήψεις, αναβαθμίζει υποδομές logistics όπως οι σιδηροδρομικές γραμμές στα σύνορα και ενισχύει τη στρατηγική του βιομηχανία, προκειμένου να διατηρήσει την ετοιμότητα για μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά δεδομένα που αποκαλύπτει η Wall Street Journal αφορά τη δραματική αύξηση του ρωσικού αμυντικού προϋπολογισμού. Το ποσοστό πλέον ξεπερνά το 6% του ΑΕΠ — σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των Ηνωμένων Πολιτειών ή του μέσου όρου της Ευρώπης.
Η στρατιωτική βιομηχανία της Ρωσίας εργάζεται πυρετωδώς: η παραγωγή κύριων αρμάτων μάχης τύπου Τ-90Μ έχει υπερδεκαπλασιαστεί από το 2021 μέχρι σήμερα. Αντίθετα με ό,τι θα ανέμενε κανείς, τα περισσότερα νέα άρματα δεν αποστέλλονται στο ουκρανικό μέτωπο. Παραμένουν σε ρωσικό έδαφος, πιθανόν για μελλοντική χρήση σε ενδεχόμενο μέτωπο με το ΝΑΤΟ.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκφράζουν επίσης ανησυχία για τις αναφορές σχετικά με μυστικές επιχειρήσεις της Ρωσίας σε ευρωπαϊκό έδαφος. Παράδειγμα αποτελούν απόπειρες δολιοφθοράς σε κρίσιμες υποδομές και στοχευμένες επιθέσεις κατά επιχειρηματικών και στρατιωτικών στόχων, κινήσεις που ερμηνεύονται ως προειδοποιητικά μηνύματα προς τη Δύση.
Ένα από τα πιο ανησυχητικά στοιχεία της ρωσικής στρατηγικής αποτελεί η επανεκκίνηση μεγάλων στρατιωτικών γυμνασίων με το κωδικό όνομα «Δύση» (Zapad). Οι ασκήσεις αυτές παραδοσιακά προσομοιώνουν επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας εναντίον δυτικών δυνάμεων.
Οι τελευταίες ασκήσεις ενσωματώνουν νέες τακτικές, εμπειρίες από την Ουκρανία και τεχνολογικές αναβαθμίσεις. Περιλαμβάνουν σενάρια ταχείας διείσδυσης σε εχθρικά εδάφη, εκτεταμένες συνδυασμένες επιχειρήσεις πεζικού και αρμάτων, καθώς και κυβερνοεπιθέσεις και στρατιωτικές παρεμβολές επικοινωνιών.
Στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι οι ασκήσεις αυτές δεν αφορούν απλώς προετοιμασία για αμυντική στάση, αλλά προσομοιώνουν στρατηγικές επιθετικές κινήσεις που θα μπορούσαν να στοχεύουν μικρότερα κράτη του ΝΑΤΟ, όπως οι Βαλτικές χώρες ή ακόμα και η Φινλανδία.
Ο Ruslan Pukhov, διευθυντής του Κέντρου Ανάλυσης Στρατηγικών και Τεχνολογιών στη Μόσχα, δήλωσε ότι «η λογική της τελευταίας δεκαετίας στη Ρωσία δείχνει ότι προετοιμαζόμαστε για κάποια μορφή σύγκρουσης με το ΝΑΤΟ».
Η Ρωσία, με μια μακραίωνη στρατιωτική ιστορία, έχει αποδείξει στο παρελθόν ότι μπορεί να επιβληθεί σε μεγάλες ευρωπαϊκές στρατιωτικές δυνάμεις. Από την ήττα του Ναπολέοντα μέχρι και την κρίσιμη συμβολή της Σοβιετικής Ένωσης στη νίκη επί του Χίτλερ, η στρατιωτική ισχύς αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ρωσικής ταυτότητας.
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν αξιοποιεί αυτή την παράδοση για να ενισχύσει την εσωτερική συνοχή, να δικαιολογήσει την επιθετικότητα στην Ουκρανία και να προωθήσει ένα αφήγημα αναβίωσης της ρωσικής ισχύος στην Ευρώπη. Το στοίχημα του Κρεμλίνου φαίνεται να είναι σαφές: να αναγκάσει τη Δύση να επαναδιαπραγματευτεί τη γεωπολιτική της σχέση με μια ενισχυμένη και διεκδικητική Μόσχα.
Σύμφωνα με ειδικούς αναλυτές, η μελλοντική σταθερότητα της Ευρώπης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της Δύσης να διατηρήσει την ενότητα της απέναντι σε μια Ρωσία που φαίνεται διατεθειμένη να χρησιμοποιήσει την αναγεννημένη στρατιωτική της ισχύ για να επιβάλει τους όρους της.
